Πολλές φορές απρόσμενα η ζωή σε διδάσκει. Και σε διδάσκει όχι μέσα από έναν εκπαιδευτικό ή μέσα από έναν Ακαδημαϊκό. Ούτε ακόμη μέσα από έναν πρεσβύτερο εμπειροφόρο…
Απλόχερα σε προβληματίζει η συμπεριφορά του απλού ανθρώπου.
Το να είσαι φίλος των ανθρώπων, ή αλλιώς φιλάνθρωπος, φλερτάρει με τον λαϊκισμό της σάτιρας ή της πρωϊνής ενημερωτικής αηδίας. Δεν έχω σκοπό να δείξω κάτι τέτοιο. Ούτε να υποδείξω φιλανθρωπία. Απλά να μεταφέρω μια σκηνή.
Επιβιβασμένος σε συρμό του μετρό Αθηνών ένιωθα ευτυχής που είχα βρει θέση λίγο πριν φτάσω Σύνταγμα που θα φυσκάρει το βαγόνι. Η πρόβλεψη δεν επιβεβαιώθηκε, παρά μόνον ένα ζευγάρι (παρακαλώ) ρακένδυτων μπήκε και έκατσε στις θέσεις μπροστά μου. Μου άρεσε η ευτυχία των ερωτευμένων που είχαν στο πρόσωπό τους. Όπως, επίσης, με κέντρισαν το ενδιαφέρον και τα βλέμματα συμπόνιας αλλά και ενόχλησης των διπλανών τους. Η ενόχληση προκαλούταν από την εμφάνιση των δύο αυτών προσώπων που παρέπεμπαν σε αυτό που χαρακτηρίζουμε ως άστεγο επαίτη.
Μέσα σε αυτό το κλίμα της γενικής συν-αίσθησης της συμπόνιας- έκπληξης στη θέα ενός ζευγαριού που μέσα στα προβλήματά του επιλέγει να ζήσει, το βαγόνι πήρε & ένα ακόμη μάθημα.
Στην επόμενη στάση μπήκε μια κυρία που ζητιάνευε χρήματα επικαλούμενη αρρώστια του παιδιού της. Αφού πέρασε το βαγόνι παρακαλώντας ελεημοσύνη και φωνάζοντας το πρόβλημά της έφτασε στο μέρος μου. Όλοι σχεδόν μηχανικά γυρίσαμε το πρόσωπό μας προς τα εκεί που δεν έχει κάτι να δεις. Η διαρκής δοκιμασία που περνάς απέναντι στον επαίτη «είναι απάτη ή πραγματικότητα;» σε κάνει να παραιτείσαι προκαταβολικά από την προσπάθεια αφού κλείσεις πίσω σου την πόρτα του σπιτιού σου.
Ενώ κοιτούσαμε το κενό, ο άντρας από το εν λόγω ζευγάρι παρότρυνε τη γυναίκα και εκείνη αφού έψαξε στις κρυφές τσέπες των ενδυμάτων της, έβαλε ένα 50λεπτο και το έδωσε στην κυρία.
Έκπληξη. Ο κόσμος γύρω σιωπηρά φώναζε την αμηχανία της ξευτίλας. Το ασύνδετο μιας εικόνας που δίδαξε την απλότητα της ανθρωπιάς και της ανιδιοτέλειας. Το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι το απλό. Και αυτό έδειξαν οι ζωγραφιές των προσ- όψεων των περιμενόντων τον επόμενο σταθμό της ζωής τους…
GMT,
ΑπάντησηΔιαγραφήeίμαστε πλασμένοι από τα δύο πιο απλά υλικά, ΧΩΜΑ+ΝΕΡΟ...άρα από τη φύση μας είμαστε ΑΠΛΟΙ...αν λοιπόν ακολουθήσουμε τη φύση μας τότε και οι πράξεις μας θα είναι γεμάτες νόημα...Όσο προσπαθούμε να ξεφύγουμε απο αυτό που πραγματικά είμαστε..."χάνουμε την μπάλα"!!!(όπως θα έλεγες και εσύ...)
Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι, η απλότητα της κατασκευής μας δεν μπορεί να διαχειριστεί τον όγκο της πληροφορίας που -όχι τυχαία- δέχεται. Όντως τα πιο όμορφα πράγματα είναι τα απλά,γιατί δεν το βλεπουμε όμως? Μάλλον γιατί βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆρα, τα απλά πράγματα δεν είναι και τα πιο δύσκολα, τα ορίζουμε ως δύσκολα για να μην σπαταλίσουμε ένα δευτερόλεπτο του πολίτιμου χρόνου μας για να σκεφτούμε τι θέλει ο διπλανός μας, πως θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε ή να επικοινωνήσουμε με τον συνάνθρωπο μας.
Σε αντίθεση με τις προλαλήσασες και τον GMT, πιστεύω ότι ο άνθρωπος είναι εξαιρετικά πολύπλοκος, φύσει και θέσει. Η ίδια η διαδικασία της δημιουργίας του (που δεν είναι λάσπη που κάποιος φύσηξε και την ζωντάνεψε) αλλά και οι κοινωνικές του σχέσεις που τον κάνουν άνθρωπο είναι ίσως οι πιο πολύπλοκες στον πλανήτη μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην ιστορία του GMT, αν κατάλαβα καλά, ο ανέστιος και ο φτωχός αποφασίζει να βοηθήσει την επίσης ανέστια και άθλια επαίτη κι υποτίθεται ότι έτσι, δίνει στους άλλους μάθημα αλληλεγγύης και ελεημοσύνης. Το γεγονός αυτό δεν είναι καθόλου απλό.
Η επαιτεία είναι κάτι περίεργο. Είναι η επίδειξη του θάρρους της απελπισίας, διότι -το ομολογώ- χρειάζεται ένα κάποιο θάρρος για να εκθέσεις την μιζέρια σου στους άλλους. Θεωρητικά η επαιτεία απαγορεύεται αλλά όλο και πιο συχνά όλο και πιο πολλοί, μας πολιορκούν με απλωμένο χέρι και ικετευτικό βλέμμα. Πως να τους βοηθήσεις; Ποιόν να πρωτοβοηθήσεις; Γιατί δεν είναι ότι θα βοηθήσεις τον συγκεκριμένο που έχεις μπροστά σου και θα λυθεί το πρόβλημα. Λίγο πιο κάτω ένας άλλος, με πιο θεαματική αθλιότητα θα προκαλέσει τον ανθρωπισμό σου. Κι αν αντέξεις κι αποστρέψεις το βλέμμα, σύντομα άλλη ασχήμια θα σε σκουντήσει για βοήθεια. Στην «Όπερα της πεντάρας» ο Μπρεχτ απέδειξε πως μπορεί η ευαισθησία και το αίσθημα αλληλεγγύης του συνηθισμένου ανθρώπου, να αξιοποιείται από δαιμόνιους καταφερτζήδες και να δημιουργεί ολόκληρη βιομηχανία. Υπάρχουν δημοσιεύματα που και σήμερα αποκαλύπτουν τέτοιου είδους κόλπα, μερικά των οποίων -έκθεση βρεφών σε κίνδυνο- είναι ίσως ποινικά αδικήματα.
Η επαιτεία είναι μια «αθώα» διείσδυση στις ψυχικές μας ανασφάλειες με εξαιρετική βιαιότητα. Ο επαίτης σε προκαλεί να αποδείξεις την ανθρωπιά σου και επειδή δεν το απαιτεί, δεν απειλεί, το βλέμμα του αναστατώνει -διότι ίσως σου δείχνει μια τρομακτική πιθανότητα της δική σου προσωπικής εξέλιξης- και για αυτό στο γνωστό τραγούδι του Αλκίνοου Ιωαννίδη ορθώς λέγεται πως «ποτέ σου μην τους πεις / τι άσχημοι που μοιάζουν / αυτοί που σε σιχαίνονται / μα στέκουν και κοιτάζουν / Κι είπε, ποτέ σου μην κοιτάς / τον άλλον μες τα μάτια / γιατί καθρέφτης γίνεσαι / κι όλοι σε σπαν' κομμάτια».
Ευχαριστώ για τα σχόλια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕρμόλαε δεν νομίζω ότι διαφωνούμε. Μέσα στο κείμενο λέγεται ότι το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι το απλό. Και επειδή με προκαλεί η Σταγόνα: Κάθε πτυχή της ζωής συναντάται μέσα στο ποδόσφαιρο. Και εκεί, λοιπόν, το να παίξεις με ένα απλό σύνολο λακτισμάτων και κίνησης είναι εξαιρετικά δύσκολο. Απαιτεί πολλά προσόντα από τους παίκτες. Τις προσωπικές και τις ομαδικές ικανότητες.
Έτσι και στη ζωή το σχήμα ΧΩΜΑ και ΝΕΡΟ γίνεται το πολύπλοκο σύστημα του ανθρώπου. Έτσι και στη ζωή το απλό και αυτονόητο ζήτημα της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς γίνεται το πιο σύνθετο και πολύπλοκο. Θέμα κοινωνικών και πολιτικών αναλύσεων.
Δεδομένου ότι είναι γνωστά τα κυκλώματα επαιτείας (π.χ. αγορά αναπήρων από τις οικογένειές τους –Ρουμανία- και στρατολόγησή τους στα φανάρια!), σκοπός δεν ήταν να υποδείξω αυτού του είδους την φιλανθρωπία. Ούτε να την αντιπροτείνω. Αλλά (κατά την Ταζμάνιακ) να πάω από την διδαχή του δέντρου, στην αντίληψη του δάσους. Τη συμμετοχή στο δάσος. Να στρέψεις τα μάτια σου στο δάσος και να διδάσκεσαι και από τον συρμό.