Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

Πολιτική & Ηθική στο ίδιο δωμάτιο;…

Δεν θα ζητήσουμε Περί Ηθικής με τον αριστοτελικό τρόπο, αλλά ούτε με την εκκλησιαστική προσέγγιση όρων και κανόνων βίου. Η συμβατική καθομιλούμενη γλώσσα δίνει, πολλές φορές και λανθασμένα, το δικό της περιεχόμενο σε κάθε έννοια. Αυτό (το τελευταίο) ακολουθεί το παρόν κείμενο μιλώντας για Ηθική.

Παρατηρώντας τους ελιγμούς που πραγματοποιούν οι πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής αρχίζεις και αναζητείς και αναρωτιέσαι εάν «ανοίγοντας την πόρτα της Πολιτικής, κλείνεις εκείνη της Ηθικής ή... μένουν στο ίδιο δωμάτιο;». Είναι το ερώτημα στο οποίο θέλω την άποψή σας, αφού παραθέσω και δύο σκέψεις.

Τα κοινά του βίου σε όλον τον κόσμο χαρακτηρίζονται από διαφθορά. Όταν το μέλι είναι εκεί, εκεί είναι και το δάκτυλο που πάντα θα είναι έτοιμο να βουτηχτεί μέσα. Αυτή η σχεδόν φολκλόρ φράση δεν αποκλείει βέβαια τη σύλληψη και την τιμωρία του ενόχου. Αλλά αυτό είναι μια αστειότητα όταν τόσο οι κοινωνικοί, όσο και οι νομικοί περιορισμοί το «νομιμοποιούν».

Με άλλα λόγια, η νοοτροπία «αν ήσουν και ‘συ στη θέση του, τα ίδια θα έκανες» συνεπάγεται  καθημερινή ανοχή σε πράξεις ασέβειας του συμπολίτη (παρκάρισμα, κάπνισμα, ρύπανση κ.α.) αλλά και παράνομες πράξεις υπεξαιρέσεων και καταχρήσεων. Και όσο αφορά στους νομικούς περιορισμούς δεν θα αναφερθούμε στα κουφώματα (παράθυρα και μπαλκονόπορτες) που δημιουργούν οι δαιδαλώδεις νομικές διατάξεις, αλλά στην παραδοχή της μη ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης π.χ. με την ανερυθρίαστη τοποθέτηση του Προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων & Δικαστών ως επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ.

Ο Μακιαβέλι, σχεδόν κυνικά, ανέπτυξε πολιτικούς προβληματισμούς που σοκάρουν με την ωμότητά τους. Είναι, όμως, πραγματικοί; Ο ΣΥΡΙΖΑ π.χ. «κάνει τον μαλάκα», όπως λέμε, μη διαολοστέλνοντας το κάθε λογής ΠΑΣΟΚ, βαθύ ή ρηχό, παπανδρεϊκό ή εκσυγχρονιστικό. «Νερό στο κρασί» της κινηματικής Αριστεράς για λόγους ψηφοθηρίας ή αποκάλυψη μιας εξ αίματος συγγένειας με το σιχαμένο ΠΑΣΟΚ;

(Από την άλλη, δεν γνωρίζω πως συμπεριφέρονται τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά θεωρώ λογική τη λείανση της οξύτητας του λόγου όταν κάποιος πάει από το 4% στο 30%. Αλλά θεωρώ, επίσης, ανόητο να συμμετέχει κανείς σε ένα επαγγελματικό πρωτάθλημα στο οποίο δεν είναι προετοιμασμένος για πρωταθλητής.
Αν και το καταστατικό του ΠΑΣΟΚ του '81 ήταν καταπληκτικό κείμενο (90 σελίδων). Οι προθέσεις και η διάθεση εφαρμογής του κρίθηκαν και αποδείχτηκαν φενάκη. Αυτή η μεγάλη συνθηκολόγηση.)

Αν αποδειχθεί στο κομμάτι της κομματοκρατίας και της φαυλότητας ο ΣΥΡΙΖΑ κακέκτυπο των δύο παλαιών κομμάτων εξουσίας, τότε θα τον συμπαρασύρει η ορμή της Ιστορίας με τη σφοδρότητα που επιτάσσει το κοινό αίσθημα. Αίσθημα που εκδηλώνεται με κάθε ευκαιρία.

Και άντε πες ότι στη μεγάλη πολιτική, μοιραία, κλείνεις την πόρτα της Ηθικής για να πετύχεις μια ευρεία κοινωνική συναίνεση που θα σε ωθήσει στον θώκο και στην Κυβέρνηση.

Στη μικρή μας πολιτική, η Πολιτική και η Ηθική είναι στο ίδιο δωμάτιο;

Βλέπουμε ανθρώπους που ενεπλάκησαν με τα κοινά και παραβίασαν καθήκοντά τους (ακόμη και αμέλεια για την προστασία της δημόσιας υγείας) και για κανέναν τους να μην εκκρεμεί κάποια νομική διαδικασία. Παρά ταύτα, οι άνθρωποι αυτοί συνεχίζουν να χαίρουν κάποιας στήριξης τόσο από το κοινό αλλά και το χειρότερο, πρώην «δημόσιοι κατήγοροί» τους φέρονται να φλέρταραν με αυτούς για συνδιεκδίκηση θώκων ΟΤΑ.

Επίσης, έχουμε ρίξει σε τέτοια ανυποληψία τους τοπικούς αυτοδιοικητικούς μηχανισμούς που θεωρούμε είδηση κάποιος να «κάνει τη δουλειά του», αλλά και από την άλλη να σπιλώνουμε συνειδήσεις συνταυτίζοντας τη σπατάλη με την υπεξαίρεση, την κατασπατάληση με τη κατάχρηση. Γιατί για παράδειγμα ενώ «δεν κινείται φράγκο», εάν επιλέγεται η κατασκευή Οιδιπόδειου (;) αγάλματος εις βάρος άλλων πολιτιστικών (και προφανώς όχι μόνον) έργων, αυτό δεν αποτελεί κατάχρηση, αλλά σπατάλη. Όταν €1.400.000 προορίζεται σε αυτή την κρίσιμη οικονομική περίοδο, για αγροτικούς δρόμους, αυτό δεν το καθιστά  «αυτεπάγγελτα» λόγος για φαγοπότι, αλλά σπατάλη.

Έχουμε, δηλαδή, την τάση να καταδικάζουμε γιατί μάλλον κρίνουμε εξ ιδίων. Δεν συμμετέχουμε, δεν ενδιαφερόμαστε πραγματικά. Είμαστε προπονητές της εξέδρας. Βέβαια, να τονίσω ότι οι Περιφερειακές και Κοινοτικές Αρχές που αποδεσμεύουν το χρήμα το κάνουν στοχευμένα και με δεσμεύσεις για υλοποίηση συγκεκριμένων έργων. Αλλά εδώ έρχεται η ανάγκη για ιεράρχηση των αναγκών, η κοστολόγησή τους και ο σεβασμός των κεφαλαίων. Η πάλη και ο αγώνας να χρησιμοποιήσεις μέρος των χρημάτων αυτών για άλλες ανάγκες μεγαλύτερης κοινωνικής ωφέλειας. Να αγωνιστείς. Θα σε πουν μαλάκα. Αλλά εσύ θα έχεις κάνει το σωστό.

Άραγε εσύ που διαβάζεις ξέρεις σε ποιο δωμάτιο είναι η Πολιτική και σε ποιο η Ηθική; Στο ίδιο; Γιατί εγώ ψάχνω…

10 σχόλια:

  1. Χαίρε GMT,

    Λίαν ενδιαφέρον το ερώτημα που θέτεις και κανονικά θέλει συζήτηση πολλών σελίδων αλλά τότε θα με . . . διαγράψεις. Οπότε πολύ σύντομα άσε με να πως μερικές σκέψεις μου.

    Ηθική είναι ο κοινωνικός κώδικας συμπεριφοράς, ο τρόπος που κάθε κοινωνία (χωροταξικά και χρονικά ορισμένη) θέλει να φέρονται τα μέλη της. Η ηθική εδράζεται σε αξίες που ακόμα κι όταν δεν είναι κάπου γραμμένες, θεωρούνται από τα μέλη της κοινωνίας δεδομένες. Μια τέτοια αξία είναι το φιλότιμο και πράγματι σε κανένα νόμο ή σύνταγμα δεν υπάρχει.

    Η πολιτική έχει διάφορους ορισμούς. Για τον Λένιν πολιτική είναι η τέχνη να παίρνεις την εξουσία. Για τους καθεστωτικούς ανά την Οικουμένη, πολιτική είναι η τέχνη να ασκείς την εξουσία και να επανεκλέγεσαι πείθοντας ότι οι δηλώσεις-δεσμεύσεις του προς το πόπολο ισχύουν μέχρι τις εκλογές. Για την Αθηναϊκή Δημοκρατία του 5ου αι. π.Χ., έτσι όπως την διατυπώνει ο Αριστοτέλης, πολιτική είναι να μαθαίνεις να ασκείς την εξουσία εξουσιαζόμενος. Η τελευταία προσέγγιση νομίζω ότι μας ταιριάζει.

    Η διαφθορά δεν είναι «ηθικής» τάξεως παράπτωμα. Είναι ένδειξη εξουσίας απομακρυσμένης από τους εξουσιαζόμενους και εκείνο που θα μας σώσει είναι ορισμένα «απλά» πολιτικά μέτρα: η εκλογή των αντιπροσώπων με κλήρο (όπως στους ενόρκους) και η επιλογή των συμβούλων τους με βάση αντικειμενικά κριτήρια (ΑΣΕΠ ας πούμε) καθώς και η δυνατότητα να τους ανακαλούμε όταν διαισθανθούμε (ναι έτσι όπως το λέω) ότι κάτι δεν πάει καλά με δαύτους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Περισσότερο ενδιαφέρον έχω για την τελευταία σου παράγραφο Έρμε. Πρώτον, μου θυμίζει μια συνήθης πορεία αρκετών γνωστών που στην αρχή ως εξουσιαζόμενος στηρίζει ΚΚΕ και μόλις γίνει εξουσιαστής (Προϊστάμενος) στηρίζει ΠΑΣΟΚ.

    Δεύτερον, αυτό που αναφέρεις και θυμίζει την Αθήνα του Αριστοτέλη, πιο πρακτικά πως το μεταφράζεις; Σε τι επίπεδο διοίκησης το εννοείς; Και τι κερδίζεις σε επίπεδο διαφθοράς;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σωστά όλα όσα αναφέρατε μέχρι τώρα, απλά κατά την γνώμη μου πέρα από την διαφθορά στην χώρα μας υπάρχει έλλειψη πολιτικής ηθικής. Δηλαδή, η ασυνέπεια των πολιτικών μας είναι δεδομένη, η έλλειψη σθένους σε δύσκολες αποφάσεις δεδομένη κι αυτή, όσο για ανάληψη ευθυνών; Μάλλον αγνοείτε η τύχη του τελευταίου Έλληνα πολιτικού που είπε ότι αναλαμβάνει την ευθύνη και το έκανε πράξη. Αυτά και άλλα που οι Έλληνες αγνοούμε την ύπαρξη τους δείχνουν το ήθος στην πολιτική.

    Δεν με νοιάζει αν είναι ανήθικος ένας πολιτικός στην προσωπική του ζωή (ίσως απατάει την γυναίκα του ή δέρνει τα παιδιά του), για αυτά θα τον κρίνουν άλλοι, αυτό που με νοιάζει είναι ένας πολιτικός επιτέλους να τηρήσει τον όρκο του βουλευτή έστω κι αν δεν έχει ορκιστεί στο Ευαγγέλιο ή δεν πιστεύει στον Θεό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. καλημέρα GMT,

    Από τις τελευταίες εκλογές στη χώρα μας έχει τεθεί εκ των πραγμάτων το θέμα των ριζικών αλλαγών στο τρόπο της οργάνωσης της κοινωνίας μας. Ισχυρίζομαι λοιπόν ότι μπορούμε λοιπόν να έχουμε ένα άλλο πολιτικό σύστημα, διαφορετικό από αυτό των άλλων χωρών, αρκεί να το θέλουν οι πολίτες της χώρας μας. Είναι κάτι που θα μας αφήσουν να κάνουμε διότι το παραγωγικό μοντέλο πρέπει να αλλάξει για να βγούμε και πάλι στις αγορές του κόσμου. Οι αγορές μας θέλουν φανατικούς καταναλωτές αλλά εμείς για να επιβιώσουμε πρέπει να μάθουμε να παράγουμε και να καταναλώνουμε αλλιώς.


    Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ακόμα δεν ξέρουμε τι ακριβώς θέλουμε αλλά –εγώ λέω- ότι εμείς θα το δημιουργήσουμε και οι ιδέες που παρέθεσα είναι στην κατεύθυνση αυτή και μπορούν να γίνουν. Εμείς, εγώ κι εσύ κι οι άλλοι, πρέπει να «γεννήσουμε» τις πνευματικές αξίες πρώτα και μετά τις υλικές. Όλα αυτά απαιτούν ενεργούς πολίτες που ψάχνουν, συζητούν και δρουν και όχι ψηφοφόρους. Όμως η μέχρι σήμερα «αγωνιστική εκπαίδευσή» μας εστιαζόταν μόνο στην διαμαρτυρία και την άρνηση. Καιρός για προτάσεις και δεσμεύσεις. Εάν η πλειοψηφία του μπουχτισμένου λαού το καταλάβει –δύσκολο αλλά όχι ανέφικτο- τότε θα υπάρξει καιρός. Διαφορετικά θα πορευτούμε εντός των χρονικών πλαισίων της «τρόικας» και με τους δικούς τους περιορισμούς.


    Πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε κι όχι να «λιβανίζουμε» τους προγόνους μας χωρίς να αντιλαμβανόμαστε το γιατί εκείνοι έκαναν τα κατορθώματα που με εκπλήσσουν σήμερα και για τα οποία κοκορευόμαστε.


    Η Αθηναϊκή Δημοκρατία στην εποχή της (6ος – 5ος αι. π.Χ.) έδωσε ένα τέτοιο παράδειγμα. Μια μικρή σχετικά πόλη, μπόρεσε να νικήσει την υπερδύναμη της εποχής (Περσική αυτοκρατορία) δύο φορές (Μαραθώνας και Σαλαμίνα) κι επιπλέον αμέσως μετά, στην πόλη αυτή άνθισαν οι τέχνες και η φιλοσοφία με τρόπο μοναδικό. Διότι μοναδικός ήταν ο τρόπος που οι πολίτες της (εκείνοι που τότε η κοινωνία θεωρούσε πολίτες) συμμετείχαν ισότιμα στην διακυβέρνηση της πόλης (είναι τα σημεία της τελευταίας παραγράφου).

    Δύσκολο και κοπιαστικό το να είσαι ενεργός πολίτης αλλά μόνον έτσι είσαι ελεύθερος. Με την διαφθορά δεν ξεμπλέκεις μια κι έξω. Χρειάζεται εγρήγορση από όλους μας κι όχι μόνον ελεγκτικούς μηχανισμούς και συστήματα πληροφορικής.

    Τέλος με την σειρά μου θέλω να μου διευκρινήσεις την πρώτη παράγραφο του σχόλιου σου διότι δεν κατάλαβα γρυ για την σχέση μετάβασης από ΚΚΕ σε ΠΑΣΟΚ του δημόσιου υπαλλήλου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Φίλε vex,

    Αυτό που ονομάζεις «έλλειψη σθένους» είναι έλλειψη πολιτικού οράματος. Τα πολιτικά συστήματα είναι «παραγωγικά» και ορθολογικά εφόσον η οικονομική και ιδεολογική εξουσία της κοινωνίας το απαιτεί ή οι πολίτες το επιβάλλουν. Στην χώρα μας, το «άχρηστο κράτος» για τους πολίτες ήταν εξαιρετικά παραγωγικό για τους «ημέτερους» και οι πολιτικοί υπάλληλοι τους φρόντιζαν για αυτό. Το ότι στους «ημέτερους» ήταν και δικά μας παιδιά, δεν αλλάζει την ουσία.

    Με νοιάζει ο πολιτικός μου αντιπρόσωπος να μου αποδείχνει έμπρακτα ότι με εκπροσωπεί κι όχι ότι με «γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων του». Αυτό θα γίνει όταν με ρωτάει τι εγώ θέλω να ψηφίσει πριν ψηφίσει και λογοδοτεί όταν του το ζητήσω κι όχι στο τέλος της 3ετίας. Δίνει λογαριασμό σε εμένα που τον ψήφισα και όχι στο κόμμα του που μου τον πρότεινε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Θα ήθελα να συμπληρώσω λίγο την παράγραφο του GMT περί ΚΚΕ και ΠΑΣΟΚ. Για να μπορούσε κάποιος δημόσιος υπάλληλος να γίνει προϊστάμενος θα έπρεπε έμπρακτα να δείξει την συμπαράσταση του στο ΠΑΣΟΚ, δηλαδή τα χρόνια της μεταπολίτευσης δημιουργήσαμε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το ΠΑΣΟΚ να διαφθείρει την εξουσία και όχι η εξουσία να διαφθείρει.

      Για την έλλειψη πολιτικού οράματος θα συμφωνήσω καθώς ούτε ο λαός έχει όραμα ή μάλλον το όραμά του και το είδωλο του ήταν ο Τσοχατζόπουλος και οι άλλοι φίλοι του ζεϊμπέκικου.

      Μια μορφή άμεσης δημοκρατίας πραγματικά θα ήταν όαση δημοκρατίας σήμερα αλλά δυστυχώς είμαι πολύ ρεαλιστής και δεν μπορώ να πιστέψω ότι είναι εφικτό.
      Από την άλλη η κατάργηση της βουλευτικής σύνταξης και η διαφορετική σύσταση ανά τετραετία της βουλής (μόνο μια τετραετία ανά βουλευτή) ίσως περιόριζαν την πελατειακή σχέση, τα ΘΑ και την ασφαλτόστρωση πάντα ένα μήνα πριν τις εκλογές με απώτερο σκοπό την επανεκλογή των αρχόντων του τόπου.

      Διαγραφή
  6. Από την αναφορά στη σχέση εξουσιαζόμενου-εξουσιαστή και το ότι πρέπει να μάθουμε να υποστηρίζουμε και τις δύο ιδιότητες, θυμήθηκα αυτή τη "ροή" η οποία δεν αφορούσε δημοσίους υπαλλήλους (σε αυτούς που έβλεπα γύρω μου), αλλά ανθρώπους που δούλευαν εργάτες (ΚΚΕ) και μετά άνοιξαν έναν φούρνο και ξεκίνησαν να ψηφίζουν ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ.

    Από την άλλη, αυτό θα πει ταξική συνείδηση. Όταν είσαι εργάτης ψηφίζεις ΚΚΕ (ή κάτι άλλο) και όταν είσαι Διευθυντής στη Eurobank ψηφίζεις ΝΔ. Τουλάχιστον είσαι συνεπής παρτάκιας. Το να είσαι εργάτης ή καθαρίστρια και να ψηφίζεις ΝΔ είναι ταξικά άσχετο και ιδιοτελώς ηλίθιο.

    Μπορεί να είναι άσχετο το σχόλιό μου αλλά το λάκτισα.

    Σχετικά με τα ζητήματα Δημοκρατίας δείτε μια σκέψη που είχα κάνει: http://gmt07.blogspot.gr/2011/06/blog-post_20.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η μαρξίζουσα προσπάθεια κατανόησης των κοινωνικών φαινομένων δια της «ταξικής» θέσης του καθενός έχει αποδειχθεί, σε εμένα τουλάχιστον, απλοϊκή και ανεπαρκής. Παράδειγμα η δυσκολία να χωρέσουμε εντός της, φαινόμενα «περίεργα» όπως η «δεξιά» καθαρίστρια και ο «κομμουνιστής» επιχειρηματίας. Η δε έννοια «ταξική συνείδηση» μου είναι εντελώς ακατανόητη, ειδικά όταν ακούω στελέχη του ΚΚΕ. Οπότε, κατ’ εμέ, δεν είναι «ταξικά άσχετες και ιδιοτελώς ηλίθιες» τέτοιες συμπεριφορές που αναφέρεις, απλώς θέλουν μια άλλη προσέγγιση. Ας πούμε, μια προσέγγιση πιο ανθρωποκεντρική και όχι «ταξική» διότι ο κάθε άνθρωπος είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ον και το λεγόμενο φαντασιακό του δεν χωράει σε θεωρίες ταξινόμησης –η ΧΑ εξαιρείται.

      Κάθε ανθρώπινη σχέση έχει τρομερή δυναμική που συχνά προτιμούμε να αγνοούμε.

      Φαντάσου τώρα την κοινωνία, ένα πλήθος ανθρώπων δηλαδή με διαφορετικές σκέψεις, όνειρα και προσδοκίες που πρέπει να συντονίζεται και όλοι αυτοί να συνεργάζονται για να επιβιώσουν.

      Εάν λοιπόν η πολιτική έχει σχέση με την διαμόρφωση των συλλογικών οραμάτων όλων αυτών και τον συντονισμό τους προς μια δημιουργία, καταλαβαίνεις γιατί ειδικά στην Ελλάδα, η πολιτική δεν θα είναι ποτέ πληκτική.

      Διαγραφή
  7. Ας αφήσουμε το σχήμα που ανέφερα και πείτε μου Έρμε και vex, αν θέλετε τι γνώμη έχετε για τις διαδικασίες και τη διαφθορά, όπως τις ανέφερα στο κείμενο που σας υπέδειξα.

    Προφανώς, δεν έχω τα στοιχεία, τις γνώσεις και το επίπεδο να προτείνω ολοκληρωμένα. Σκέψεις αρθρώνω και περιμένω το λάκτισμά σας για αυτές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ενδιαφέρουσες αλλά νομίζω ότι την τελική λύση θα την δώσει ο λαός και θα είναι πολύ διαφορετική από ότι εμείς τώρα φαντασιωνόμαστε. Προτείνω αντί να σκεφτόμαστε για το μέλλον, να εξετάσουμε συγκεκριμένα το παρόν και να δρούμε. Μόνο έτσι θα είμαστε εντός του μέλλοντος κι όταν έρθει δεν θα μας εκπλήξει.

      Ο σοφός Μαρξ, όταν στα γεράματα του τον ρωτούσαν για προβλέψεις και το μέλλον, γελούσε μέσα από την γενειάδα του και έλεγε πως δεν ετοίμασε συνταγές για την κουζίνα του μέλλοντος. Μάλιστα κάποτε είχε πει «δεν είμαι μαρξιστής».

      Μερικές φορές στην ορειβασία δεν έχει νόημα να βλέπεις την κορυφή –άσε που δεν την βλέπεις κιόλας. Πρέπει όμως πάντα να προσέχεις το μονοπάτι και τα σημάδια. Το μονοπάτι θα σε πάει στην κορυφή και τα σημάδια θα σε βοηθήσουν να μην χαθείς, αν τυχόν δεν υπάρχει μονοπάτι ή είσαι εσύ ο πρώτος της διαδρομής.

      Για εμένα σημάδια είναι οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι ανοίγουν τα μονοπάτια και φτιάχνουν τους θεσμούς που χρειάζονται. Ας τους ακούσουμε κι ας τους παρατηρούμε αλλά ακόμα πιο καλά να ζήσουμε μαζί τους.

      Διαγραφή

Παρακαλώ στην έκφραση της γνώμη σας με κόσμιο και μη προσβλητικό τρόπο. Το περιεχόμενο των σχολίων θα κριθεί ως προς την προσβολή ηθών και προσωπικοτήτων και ενδεχομένως να διαγραφεί. Ο Admin δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των σχολίων.