Δανειζόμενη τον τίτλο από τους στίχους ενός αγαπημένου τραγουδιού αναρωτιέμαι αν, τελικά, πρέπει να μιλάμε για κρίση «οικονομική» ή κρίση «αξιών»; Νομίζω πως στον δρόμο του καταναλωτισμού, χάσαμε το μέτρο...
Έχει κάποιος από εμάς αναρωτηθεί γιατί δεν έχουμε ελεύθερο χρόνο ή, έστω, χώρο για να ξοδέψουμε τον υποτιθέμενο ελεύθερο χρόνο μας;
Και όμως η απάντηση είναι τόσο απλή! Μα, ο πολίτης με ελεύθερο χρόνο είναι επικίνδυνος γιατί... σκέφτεται!! Όσο για τον χώρο, μα φυσικά δεν υπάρχει γιατί κάποιοι θέλουν να διαιρείται ο χρόνος μας μόνο σε παραγωγικό χρόνο (εργασία) και καταναλωτικό (malls).
Αυτός είναι και ο λόγος που κάθε κενό γης γεμίζει με τεράστια Εμπορικά Κέντρα, ενώ το σακούλι των υποσχέσεων γεμίζει από αναμνήσεις αναγγελιών για Πράσινα Πάρκα.
Η κοινωνική μας υπόσταση δεν επιτρέπει να εξομολογηθούμε ούτε καν στον εαυτό μας ότι έχουμε ανάγκη τον ελεύθερο χρόνο, από ενοχές μήπως μας πουν «τεμπέληδες». Ακόμη και από μικρά παιδιά τοποθετούνταν στο πρόγραμμα μας ένα σωρό ξένες γλώσσες και ένα σωρό άλλες δραστηριότητες που κανένας δεν μπήκε στον κόπο να μας ρωτήσει αν μας άρεσαν ή, τουλάχιστον, πόσα από αυτά άντεχε η πλάτη μας… ή, στο κάτω- κάτω, αν μας διασκέδαζαν, όπως δικαιούμασταν σαν παιδιά!!
Έτσι και τώρα, πόσο μάλλον εν μέσω «κρίσης», δεν έχουμε χρόνο να κρίνουμε, να σκεφτούμε, να διαβουλευτούμε... και τρώμε εύκολα την έτοιμη, μασημένη και εύπεπτη τροφή που μας ταΐζουν... για τη μάχη της δήθεν σωτηρίας της πατρίδας μας, για τη δήθεν ομάδα «κουκουλοφόρων» που προκαλούσε με πέτρες και τα ΜΑΤ που αναγκάστηκαν να απαντήσουν με δακρυγόνα, για το γεγονός ότι δεν υπήρχε άλλη λύση από το μνημόνιο τη δεδομένη στιγμή, για το γεγονός της συνενοχής μας. «Μαζί τα φάγαμε» άλλωστε...
Την «αφορολόγητη» εκκλησιαστική περιουσία την σκέφτηκε κανένας; Τη δίκη όσων ροκάνιζαν δημόσιο χρήμα επί έτη και την δήμευση της περιουσίας τους; Τις τράπεζες, των οποίων το αίμα είναι σε συγκοινωνούν δοχείο με το δικό μας αίμα; Μα φυσικά δεν τα σκεφτήκαμε γιατί δεν είχαμε χρόνο... Για τον ίδιο λόγο -έλλειψη χρόνου για σκέψη & κρίση-, ψηφίσαμε ξανά τη δοκιμασμένη συνταγή. Ένα σοσιαλιστικό κόμμα που είναι κοντά στον λαό και μπορεί με σχετική ευκολία να εφαρμόσει το σχέδιο υποθήκευσης των ζωών μας, όπως διατάζει η κα Τρόικα!!
Αν ξεχνούσαμε για λίγο τις έντονες οπτικές απεικονίσεις και ψεύτικες ανάγκες που μας επιβάλει η κοινωνία μας, μήπως η ζωή μας θα άρχιζε να είναι καλύτερη;
Μήπως τελικά το πρόβλημα μας ήταν ότι ζούσαμε μια δανεική ζωή με την ανοχή όλων εκείνων που με τη σειρά τους δανείζονταν στην πλάτη μας και “επένδυαν” τις ζωές μας σε… τοξικά ομόλογα;
Τελικά, μήπως φοβόμαστε να ξεσηκωθούμε, να αντισταθούμε ή ακόμα και να ζήσουμε από φόβο μήπως χάσουμε εκείνα που ήδη δεν μας ανήκουν;
Και κλείνοντας, θα ήταν καλό να θυμόμαστε όλοι τον Martin Luther King να λέει ότι:
Κανένας δεν μπορεί να ανέβει στην πλάτη σου αν δε σκύψεις.
Symfono apolyta...
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν και είχα την ευκαιρία να διαβάσω πρώτος το άρθρο σου, μιας και το mail μου εγώ το ανοίγω, δεν κατάφερα να βάλω πρώτος σχόλιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε ευχαριστώ ξανά Tazmaniac για το κείμενο. Πέρασε καιρός.
Σχετικά με το κείμενό σου, έχω να κάνω από μια παρατήρηση σχεδόν για κάθε παράγραφό σου. Αλλά προφανώς για οικονομία χρόνου και ουσίας θα επικεντρωθώ στα σημαντικότερα.
Ομολογώ ότι δεν είχα σκεφτεί ποτέ αυτόν τον διαχωρισμό του χρόνου σε παραγωγικό και καταναλωτικό. Αλλά σίγουρα είχα σκεφτεί βλέποντας τις γειτονιές του χωριού μας άδειες. Πραγματικά ακόμη και τα παιδιά, όπως αναφέρεις, είναι πηγμένα με καράτε, πιάνο, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, χορό, φροντιστήρια, φροντιστήρια και βάλε.
Δηλαδή, σε μια ηλικία όπου πρέπει να σκέφτονται και, κυρίως, να ονειρεύονται, αυτά πλακώνονται από ένα σωρό πληροφορίες και γνώσεις παραμερίζοντας σε πολλές περιπτώσεις τη Γνώση (Μπαμπινιώτης- ΤΟ ΒΗΜΑ- άρθρο σχετικό).
Επίσης, έχω ζήσει από πολύ κοντά, κάτι που πιστεύω ότι μπορούν πολλοί να επιβεβαιώσουν, συμφοιτητές μου ή φίλους φοιτητές να περηφανεύονται (με τη σύγχρονη έννοια) ότι «Άσε! Εντάξει, εμείς την ώρα που φεύγεις εσύ ξεκινάμε!». Λες και αν δεν γονατίζεις δουλεύοντας 14 ώρες, δεν δουλεύεις. Λες και 8 ώρες είναι λίγες για να αποδόσεις.
Εν πάση περιπτώσει, η νοοτροπία αυτή δείχνει πως έχει αφομοιωθεί η εθελοντική παράδοση των εργασιακών δικαιωμάτων σαν ένα νεογιάπικο ρεύμα. Ένα ωραίο άρθρο με τίτλο «Το δικαίωμα στην τεμπελιά» του Β. Ραφαηλίδη δίνει με τρόπο προφανώς πιο σαρκαστικό το θέμα που εν μέρει καταπιάνεσαι.
Δηλαδή, αυτή η πραγματικότητα επιβεβαιώνει την τελευταία φράση σου που λέει ότι αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε κάτι που ήδη έχουμε χάσει.
Ο Συνταγματολόγος κος Κασιμάτης, σε μια ομιλία του, έλεγε ότι τηλεφώνησε σε φοιτητή του το απόγευμα ενός Σάββατου και ο τελευταίος δούλευε ακόμη. Ο Κάσιματης έκπληκτος διαπίστωσε το φούσκωμα στα στήθια του φοιτητή γιατί... έχει δουλειά με @@.
Έχω κι’ άλλα, αλλά θα τα γράψω στην συνέχεια.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν τι έχουμε να χάσουμε και ας πράξουμε αναλόγως..αν αλλάζαμε λίγο την καθημερινότητα μας..αν δεν ήμασταν τόσο εθελοντές-θύματα, αν δεν υπηρετούσαμε το χρήμα και τη διαφθορά τόσο άθελα μας αλλά με τόσο μεγάλη επιτυχία...τώρα θα μου πεις: κι αν η γιαγιά είχε ρόδες θα ήταν πατίνι!! Αλλά επειδή η γιαγιά μας άφησε χρόνους ας δούμε τι θα κάνουμε εμείς... Γιατί πραγματικά όλα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά!!
ΑπάντησηΔιαγραφήμε αφορμή τον τίτλο...
ΑπάντησηΔιαγραφή"Ο συλλογικός φόβος ερεθίζει το αγελαίο ένστικτο...
και τείνει να προκαλεί το μένος εναντίον αυτών που δεν θεωρούνται μέρος της αγέλης!"
και...
"Ο φόβος είναι όπλο ισχυρό...
αρκεί να βρίσκεσαι στη σωστή πλευρά...!"
και επειδή η αγέλη είναι πολυπληθέστερη σε σύγκριση μ'αυτους που είναι εκτός...τότε το "όπλο" φόβος...είναι στη σωστή πλευρά...
Καλησπέρα Tazmaniac,
ΑπάντησηΔιαγραφήΡίχνω σκέψεις στο χαρτί, έτσι χωρίς πρόγραμμα.
Ο φόβος είναι παραλυτικός. Ο φόβος δεν σου επιτρέπει να σκεφτείς και να αποφασίσεις σωστά. Ο φόβος διαλύει τις εγκεφαλικές συνάψεις. Ο φόβος είναι τελικά ένα καταστροφικό συναίσθημα.
Ο άνθρωπος που φοβάται γίνεται πιο εύκολα δούλος.
Προσωπικά φοβάμαι ‘αυτά που θα γίνουν για μένα και χωρίς εμένα’, ‘για το καλό μου’. Τα φοβάμαι με την έννοια της απέχθειας και για αυτό όπου μπορώ δηλώνω την φυσική και προσωπική μου παρουσία. Στο κάτω κάτω αντί να φοβάμαι χαμογελάω και χαίρομαι να τους βλέπω να ανησυχούν.
Ακόμα και σε τούτους τους καιρούς, αντί να κατοικείς σε μια τέτοια φοβερή πατρίδα, σου προτείνω να αλλάξεις και να μεταβείς στην πατρίδα των ελεύθερων που δεν φοβούνται τίποτα αλλά και δεν ελπίζουν τίποτα, που μάχονται και δημιουργούν.
Για αυτό διεκδικώ το δικαίωμα στην δημιουργία και όχι ‘το δικαίωμα στην τεμπελιά’, όπως εμφατικά ισχυριζόταν ο γαμπρός του Μαρξ, Πωλ Λαφάργκ, στα 1883.
(συνεχίζω)
Λες ‘ο πολίτης με ελεύθερο χρόνο είναι επικίνδυνος γιατί... σκέφτεται!!’ αλλά νομίζω ότι επικίνδυνος για τις εξουσίες είναι ο πολίτης που σκέφτεται. Το καλό με την σκέψη είναι ότι δεν μπορεί κανείς να την εμποδίσει. Το κακό είναι ότι για να σκεφτείς χρειάζεται θέληση και θάρρος. Για να διαμορφώσεις σκέψεις χρειάζεται και μελέτη κι για αυτό η απαλλαγή από εξαντλητικές βιοποριστικές υποχρεώσεις μπορεί να βοηθήσει. Σήμερα πάντως δεν είναι ο ελεύθερος χρόνος που μας λείπει αλλά η διάθεση να κτίσουμε όνειρα που μπορεί να γίνουν πραγματικότητα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ ‘ελεύθερος χρόνος’ είναι η παγίδα. Ο ‘ελεύθερος χρόνος’ είναι δημιούργημα της βιομηχανικής εποχής και κυρίως του πρώιμου εργατικού κινήματος και αίτημα για ανάπαυση. Ο ‘ελεύθερος χρόνος’ γέννησε την τουριστική βιομηχανία και τα δάνεια διακοπών. Ο ελεύθερος χρόνος μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της σκέψης αλλά αυτό δεν είναι αυτονόητο.
Ο καλλιτέχνης, ας πούμε, δεν έχει 'ελεύθερο χρόνο'. Μακάρι ο κόσμος μας να ήταν ένας κόσμος καλλιτεχνών και πνευματικών δημιουργών. Η κομμουνιστική ουτοπία, με την απελευθέρωση από το βασίλειο της ανάγκης αυτό τον στόχο είχε. Τώρα πρέπει έτσι σοφοί που γίναμε να φτιάξουμε νέες ουτοπίες κινητήριες.
Τέλος, από ότι φαίνεται, είναι τόση η δύναμη των οπτικών απεικονίσεων που τελικά οι πιο πολλοί από εμάς ζουν μια δανεική ζωή, ‘τη ζωή μιας άλλης’, και ονειρεύονται μια ζωή αλλού κι όχι εδώ και τώρα. Οι εικόνες δεν φταίνε. Οι εικόνες μπορούν να είναι ερεθιστικές και να ωθούν σε μια ζωή με ενδιαφέρον. Προς το παρόν ωθούν σε μια ζωή με κατανάλωση. Ας τις εντάξουμε σε μια καλλιτεχνική δημιουργία κι ας το απολαύσουμε.
Ευχαριστώ για τη "διόρθωση". Χίλιες φορές να με ρωτούσες για "το δικαίωμα στην τεμπελιά", θα μίλαγα για το άρθρο του Ραφαήλιδη που δεν θυμόμουν καν ότι αναφέροταν στο βιβλιό του... γαμπρού!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι ελεύθερος χρόνος και σκέψη είναι ποσά ανάλογα. Δεν είναι τυχαίο ότι πάρα πολλοί συνδικαλιζοαριστερίζοντες ιδεολόγοι είναι Δημόσιοι Υπάλληλοι. Και δεν το λέω με την υβριστική επανάληψη της ιδιότητας, αλλά με αυτό που έχω παρατηρήσει. Ή ακόμη και ένας αγρότης που οι δουλειές του τον χειμώνα μειώνονται. Από όσο ξέρω.
Ακόμη και στην περίπτωσή μου, παρόλο που δεν είμαι Δ.Υ., ούτε αγρότης ξεκίνησα το blog καλοκαίρι και εν αντιθέσει με εσένα Ερμόλαε, δεν έχω, ίσως λόγω νιότης, άλλες υποχρεώσεις καθώς, επίσης, όλη η Αγορά διάγει εποχή πτώσης της κινητικότητας. Άσε που οι σκέψεις βγαίνουν σαν να περίμεναν καιρό να βγουν. Άρα, ευτυχώς, ως ώρας δεν απαιτούν χρόνο μπροστά από το laptop.
Καταρχήν θέλω να τονίσω ότι συμφωνώ με τον σχολιαστή Μ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο για τον χρόνο μας, νομίζω γενικότερα ότι ο καθένας τον χρησιμοποιεί όπως αποφασίζουν οι περιστάσεις γύρω του. Δηλαδή ένας άνθρωπος σήμερα αναλόγως την ηλικία του, έχει κάποιες υποχρεώσεις. Ταυτόχρονα έχει και κάποιους στόχους να υλοποιήσει. Είται επειδή το θέλει ο ίδιος (φιλοδοξία) είται επειδή το απαιτούν οι συνθήκες (αυτοσυντήρηση, οικογένεια κ.ά).
Η συνέχεια αργότερα λόγω εργασίας...
συνεχίζω...
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο ¨είται¨ παραπάνω είναι από το εννοείται (το μάζεψα;).
Ας υποθέσουμε ότι ο μέσος άνθρωπος χρειάζεται 6-8 ώρες ύπνο την ημέρα. Όταν αυτά τα δύο (υποχρεώσεις και στόχους) τα καταφέρνει σε λιγότερο από 16-18 ώρες τότε το περίσσευμα μπορώ να το πω ελεύθερο χρόνο.
Αυτόν τον ελεύθερο χρόνο, όσοι ξέρω, αρέσκονται να τον ξοδεύουν με χίλιους τρόπους κάθε φορά ανάλογα με τις συνθήκες. Μπορεί να είναι αθλητισμός, διάβασμα, ενημέρωση, ορειβασία, ψάρεμα, συζήτηση, περίπατος κ.ά ανέξοδες δραστηριότητες. Μπορεί όμως να είναι ψυχαγωγία σε χώρο μαζικής εστίασης, καφές, γυμναστήριο, βόλτα σε εμπορικά καταστήματα κτλ.
Νομίζω ότι όλα χρειάζονται και καλό είναι να μην λείπουν από τη ζωή μας.
Το πρόβλημα νομίζω της κοινωνίας μας είναι άλλο.
συνεχίζω...
Θα ήθελα να αναφερθώ στον σχολιαστή dp. Dp θεωρώ ότι το άρθρο της Tazmaniac δεν εστιάζει στο πως εκμεταλλευόμαστε ή όχι τον ελευθερό μας χρόνο αλλά στο γεγονός ότι ο χρόνος της ζωής μασ ισοδυναμεί με τον χρόνο εργασίας. Αδιανόητο φυσικά.... και όμως πραγματικότητα. Δουλεύουμε 9, 10 ή και παραπανω ώρες καθημερινά πιστεύοντας οτι ο εργοδότης θα μας ανταμείψει ή για καθαρά εγωιστικούς λόγους απλά για να αποδείξουμε οτι είμαστε οι καλύτεροι, οι πιο απαραίτητοι κλπ. Ποια είναι η πραγματικότητα? Οτι μας καλούπωσαν τέλεια και απλά τώρα μας χτυπάνε και εμείς χορεύουμε σαν τους "αρκουδιάριδες" στο πανηγύρι τους.... Κατάντια...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα Έρμε Καστριώτη και παρέα,
ΑπάντησηΔιαγραφήΑρχικά συμφωνώ σχεδόν με όλες σου τις θέσεις περί φόβου, αλλά για να μην παρανοηθεί αυτό που ήθελα να βγάλω με τις σκέψεις αυτές, ήταν να αναλογιστούμε τι έχουμε να χάσουμε (πιθανόν τίποτα??) ώστε να μην φοβόμαστε να μαχόμαστε και να διεκδικούμε τη ζωή που μας ανήκει!!
Όντως την σκέψη δεν μπορεί κανένας να την εμποδίσει αλλά μπορεί να την περιορίσει, πράγμα για το οποίο ο «τύπος» μάχεται καθημερινά! Ευτυχώς είμαστε και εμείς εδώ και ανταλλάσσουμε σκέψεις ελεύθερα!
Τελειώνοντας, θεωρώ ότι ο καταναλωτικός χρόνος είναι εκείνος που δημιούργησε η μετά - βιομηχανική επανάσταση εποχή, απλά για να μπορούμε να καταναλώνουμε τα υπεράριθμα αγαθά που άφησε πίσω του το πέρασμα από την βιομηχανική εποχή!
Dp το μάζεψες.....
και συνεχίζοντας...
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα έρθω και θα συμφωνήσω τον Μ. ελπίζοντας ότι σε λίγο ο μορφέας θα μου δείξει μερικούς τρόπους να αντισταθώ στο καλούπωμα αυτό!
Γιατί αυτά τα όνειρα δεν μπορεί να μας τα στερήσει κανένας...!
Καλησπέρα αν και μεταμεσονύκτιος δεν μπορούσα να εκφέρω άλλο χαιρετισμό. Tazmaniac πολύ ωραίο το άρθρο.Απλώς είθε και έγω ο ταπείνος να εκφέρω μια άποψη η οποία δεν αποκλίνει απο τους προλαλήσαντες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι γεγονός(χα χα χα) οτι αυτή η τηλεκόλαση(τηλεόραση) έτσι την ονομάζω εγώ έχει γίνει ο ελέυθερος χρόνος μας.Και λογικό νομίζω είναι να έχουμε κυλιστεί στην υπερκατανάλωση αφού τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο τον περνάμε μπροστά της δεχόμενοι τα πεπυρωμένα βέλη της στο υποσυνείδητό μας.Ετσι την επόμενη μέρα που δεν θα εργαζόμαστε πέρνουμε φαλάγγι τα μαγαζιά ως άλλα ρομποτάκια για να γεμίσουμε με τα σκουπίδια που μας πάσσαραν οι λεγόμενοι τηλεοπτικοί αστέρες......
Ο άνθρωπος τον ελεύθερο χρόνο του πρέπει να άγει την ψυχή του και οχι να την καταδυναστεύει
Υ.Γ dp δεν το μάζεψες!!!!
Τώρα που μίλησες για τηλεκόλαση, φίλε ΜΕΤΑΝΟΕΙΤΕ, σκέφτηκα πόσο ωραία κάλυψε την πορεία της Τετάρτης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσο ωραία περιέγραφε τα γεγονότα και το in.gr.
Η Πετρούλα του ψαρά.
Ξέρει κανείς έμπειρος γιατί δεν άλλαξε η ημερομηνία της απεργίας, δεδομένου ότι Τρίτη ψηφίζοταν το νομοσχέδιο;
Μα καλά μαζεύτηκε κάτι λιγότερο από 100.000 κόσμου για να δηλώσει την αντίθεσή του για μια πράξη... χθεσινή;
Δηλαδή, στη επόμενη ψήφιση παρόμοιας δυναμικής νομοσχεδίων, αν καταφέρουν τα "Συλλογικά" όργανα να έχουν κενό στην ατζέντα τους μια μέρα πριν, τότε πόσοι θα μαζευτούν;
Tazmaniac, σε αυτό το σουρεαλιστικό διάλειμμα για υπνόνειρα, ελπίζω να δεις κάτι. Γιατί αν δεν δεις τίποτα, θα το θεωρήσεις εφιάλτη; Της μέρας...
Τέλος, για τα σκουπίδια της τηλεόρασης, θέλω να πω αυτό που λένε πολλοί όταν βλέπουν STAR. "Τσ τσ τσ τσ!" και την άλλη μέρα πάλι STAR και "Τσ τσ τσ τσ!".
Ξύπνα, ζώον πολιτικόν! Ξύπνα, αφυπνισμένε, STAR βλέπεις κάθε μέρα!!!! Όσα τσ και να πεις βλέπεις πάλι STAR!!!!
Δυστυχώς αυτό που με πειράζει σήμερα δεν είναι το τηλεοπτικό πρόγραμμα του σταρ. Νομίζω ότι το κοινό του είναι απολιτικό. Αυτό που με φοβίζει είναι η νετ, το μέγκα, το αντ1, το αλτερ, το αλφα και το σκαι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι συνεχίζω από εκεί που είχα μείνει.
Το πρόβλημα της κοινωνίας με τον ελεύθερο χρόνο είναι ότι δεν είναι ισομερώς καταμερισμένος. Σ΄ αυτό τα αίτια είναι βαθύτερα και συνοψίζονται ίσως μοναδικά στο άρθρο 1 του Συντάγματος:
1. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρευόμενη
Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
2. Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία
3. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα.
Εσείς νιώθετε γύρω σας λαϊκή κυριαρχία;