Φάε μια σημαία…

Συμπληρώθηκαν 12 έτη από το τέλος της ζωής του Βασίλη Ραφαηλίδη, δημοσιογράφου και συγγραφέα. Ο Β. Ραφαηλίδης γλαφυρά περιέγραψε την όψη της κοινωνίας που ο νεοέλληνας δεν θέλει να δει. Την όψη της ιστορίας εκείνης που δεν αποτελεί το καυτό διαμάντι στα χέρια των «κληρονόμων», αλλά αυτό που η συνοχή της «Εκκλησίας» και του «Έθνους» θέλει να λησμονηθεί και να θεωρηθεί «ως μη γενόμενο».

Με μια τέτοια οπτική είδε ο αμφιλεγόμενος Βίλχεμ Ράιχ (ψυχολόγος) τον άνθρωπο. Όχι τον κάτοικο της Ελλάδας, αλλά τον κάτοικο της υφηλίου. Το είδος. Την ιστορία του.

Στο πρόσφατο μεταπολιτευτικό παρελθόν η πολιτική ζωή της χώρας κυριαρχήθηκε από «δίπολα», «διλήμματα», «δικομματισμό» και άλλα. Όλα τα εις δι- εκτός από διάλογος (επιτρέψτε το γλωσσικό άλμα). Από αθώα και αυθόρμητα έως ύποπτα και τεχνητά, αυτά τα αινίγματα μονοπωλούσαν τον κοινό βίο. Από «Καραμανλής ή τανκς», «Αλλαγή ή επάρατος Δεξιά» μέχρι το πρόσφατο (τεχνητό) «ευρώ ή δραχμή», η ζωή εκκρεμεί μεταξύ δύο επιλογών.

Τα υψηλότερα σημεία αυτού του «εκκρεμούς» τον τελευταίο αιώνα ήταν μάλλον άλλα. Το δίπολο αυτό ήταν η κατανάλωση και ο πατριωτισμός.

Την ιστορία την κινεί το στομάχι (αν την κινούσε ο νους, δεν θα υπήρχαν σταυροφορίες). Όταν η κατανάλωση μειώνεται (το ένα «άκρο»). Όταν τα αισθητήρια του στομαχιού μείνουν ανικανοποίητα, τότε επιστρατεύεται το δεύτερο «άκρο».

Μια ομάδα απαιτεί συνοχή. Η συνοχή απαιτεί ένα όραμα. Και αυτό το όραμα προσφέρεται μέσα από σύμβολα (σημαίες), τραγούδια (εμβατήρια) και αναπόδεικτη ανωτερότητα (ρατσισμός). Ο πατριωτισμός μπαίνει στην πρώτη γραμμή. Το έργο έχει ειδωθεί. Η απλότητα της σκέψης («για όλα φταιν οι ξένοι») δεν επιτρέπει να δει κανείς πιο δύσκολα πράγματα. Ανώτερα. Γιατί είναι ανώτερη σκέψη να δεις που φταις εσύ. Να δεις που φταιν οι «ξένοι». Να δεις ποιες αδυναμίες σου σού μειώνουν την κατανάλωση. Ποιες αρχές σου είναι τεχνητές και ποιες πραγματικές.

Πόσω δε μάλλον, όταν τη συνοχή δεν την παρέχει μια «γήινη» κατάσταση, όπως η εθνικότητα, που ωστόσο έχει υπαρκτή πολιτιστική έννοια, αλλά μια υπερβατική. Όταν, δηλαδή, χρησιμοποιούνται οι μεταφυσικές σου ανησυχίες και στρατεύεσαι κάτω από εκκλησιαστικούς άρχοντες. Έστω κι αν αυτό είναι αντίθετο με τον πυρήνα του Κηρύγματος.

Η κατανάλωση υποκαθίσταται από πατριωτισμό και το αντίστροφο. Σαν άλλα είδη ενέργειας που αντικαθιστούν τη δυναμική και την ενεργητική στο μπαλάκι (της ανθρώπινης ιστορίας) που πετάει στον αέρα ένα πιτσιρίκι σε μια παιδική χαρά.